Sztuczna inteligencja w sądownictwie nie jest fikcją. W Polsce powstał pierwszy elektroniczny sąd arbitrażowy, a wdrażana technologia pomoże w rozwiązywaniu przyszłych sporów między przedsiębiorcami, a nawet w niektórych przypadkach konsumentami. Inteligentne systemy nie będą decydować zamiast sędziów, ale znacznie ułatwią im pracę. Praca sędziego to głównie prace z tekstem. Polega na analizie stanu faktycznego i dowodów, wyszukiwaniu podobnych już rozstrzygniętych spraw i docieraniu do tych orzeczeń sądowych. Wszystko po to, by móc tworzyć własny wyrok. Krótko mówiąc jest to stosunkowo żmudna i czasochłonna praca.
Jaką rolę pełni system informatyczny
System informatyczny pełni jedynie rolę pomocniczą. Nie podejmuje on żadnych decyzji za sędziego, tak jak oprogramowanie autonomicznego samochodu nie wybiera celu podróży zamiast kierowcy. Sztuczna inteligencja pomaga arbitrom i sędziom w wykonywaniu prostych, ale czasochłonnych i często powtarzanych czynności.
Na jakim etapie jest wdrożenie w Polsce
Dzisiaj testowane są pierwsze moduły. W eksperymencie sprawdzono sposób działania systemu na 50 przypadkach. Średnio arbiter wydaje orzeczenie w ciągu 11 dni. Dla porównania, w sądach powszechnych średni czas oczekiwania na orzeczenia w sprawach gospodarczych w momencie pierwszej rozprawy wynosi aż 13 miesięcy.
Arbitraż jest poligonem doświadczalnym dla wprowadzenia sztucznej inteligencji w polskim sądownictwie. To kolejny sposób rozwiązywania sporów w sądach powszechnych. Różnica polega na tym, że tzw. zapis na sąd polubowny po dojściu do nieporozumienia pomiędzy stronami jest wiążący zarówno dla pozwanego, jak i dla powoda. Dla firm arbitraż to przede wszystkim oszczędność czasu i pieniędzy, ponieważ ta metoda pozwala rozwiązać problem w ciągu około trzech tygodni.
Jak wyglądają wdrożenia w innych państwach
Przykładowo, sądy w Szanghaju używają oprogramowania opartego na sztucznej inteligencji, aby pomagać organom wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych. Niektóre stany w Stanach Zjednoczonych używają algorytmów do obliczania prawdopodobieństwa, że ktoś popełnił przestępstwo lub nie zgłosił go na policję lub do innych odpowiednich organów państwowych. Warto wiedzieć, że Wspólnota Europejska proponuje strategię w dziedzinie gospodarki opartej na danych i sztucznej inteligencji.
Estonia z kolei poprawia funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości, wdrażając specjalny system informatyczny, który przeanalizuje materiał dowodowy i podejmie wstępną decyzję, jeśli wartość sporu będzie stosunkowo niska.
